ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Οι δώδεκα μαθητές του Ιησού είναι οι :

Πέτρος ή Σίμων, Ιάκωβος, Ιωάννης, Ανδρέας, Φίλιππος, Βαρθολομαίος (Ναθαναήλ), Θωμάς, Σίμων, Ματθαίος, Ιούδας ο Ισκαριώτης, Ιούδας ή Θαδδαίος, Ιάκωβος γιος του Αλφαίου.


Οι μαθητές του Ιησού

Η λέξη μαθητής προέρχεται από το ρήμα "μανθάνω", που σημαίνει μαθαίνω, διδάσκομαι. Μαθητής γενικά σημαίνει εκείνον που δέχεται τη διδασκαλία ή τη διδαχή κάποιου. Στην Αγία Γραφή, ιδιαίτερα στην Καινή Διαθήκη, με τη λέξη μαθητής εννοείται κάποιος που όχι μόνο διδάσκεται αλλά και τα εφαρμόζει στη ζωή του.

Πραγματικός μαθητής του Ιησού Χριστού είναι εκείνος που πιστεύει στο Χριστό, Τον ακολουθεί, υπακούει στις εντολές Του, μαρτυρεί γι Αυτόν, κατοικεί μέσα του ο Χριστός, μένει "εν Χριστώ" και Τον περιμένει.

Μαθητής στην Καινή Διαθήκη

Η λέξη μαθητής αναφέρεται αρκετά συχνά στην Καινή Διαθήκη. Θα συναντήσουμε λοιπόν, α) τους Δώδεκα Μαθητές του Ιησού, β) τους μαθητές του Ιωάννη του Βαπτιστή (Ματθαίος 9:14), και γ) τους μαθητές των Φαρισαίων.

Εάν διαβάσουμε προσεκτικά τα πρώτα βιβλία της Καινής Διαθήκης, τα ευαγγέλια και τις Πράξεις των Αποστόλων, θα διαπιστώσουμε πως πρωταρχικά η λέξη μαθητής αναφέρεται στους ακολούθους του Χριστού. Επίσης αναφέρεται στον ευρύτερο κύκλο όλων όσων πιστεύουν στον Ιησού Χριστό, αποδέχονται τη διδασκαλία Του, και τον ακολουθούν (Πράξεις 6:1,2,7, 9:36). Αργότερα, και μετά την οργάνωση της εκκλησίας στην Αντιόχεια, όλοι οι μαθητές του Χριστού, ονομάστηκαν Χριστιανοί (Πράξεις 11:26).

Μαθητής στην Παλαιά Διαθήκη

Στην Παλαιά Διαθήκη, η λέξη μαθητής αναφέρεται μόνο μία φορά, στο Ησαΐας 8:16. Άλλη μία αναφορά γίνεται στο Ησαΐας 50:4, και αποδίδεται ως "πεπαιδευμένοι" (σε σύγχρονες μεταφράσεις αποδίδεται "σαν μαθητής"). Στο εβραϊκό όμως κείμενο η λέξη συναντιέται και σε άλλα εδάφια, όπως: Ιερεμίας 13:21, 20:11, 46:9 (Νέο εγκυκλοπαιδικό λεξικό Γ. Κωνσταντινίδη).


 

Οι Δώδεκα μαθητές του Ιησού

Η εκλογή των δώδεκα μαθητών του Ιησού, που ονομάζονται και απόστολοι, καθώς η αποστολή τους ήταν να κηρύξουν το ευαγγέλιο σε ολόκληρο τον κόσμο, κράτησε ενάμιση χρόνο περίπου. Μετά την κλίση τους έμειναν μαζί με τον Ιησού δύο χρόνια περίπου. Σύμφωνα με τον H. Halley, χρονολογικά συνέβηκαν τα παρακάτω γεγονότα:

* Νοέμβριος, 26 μ.Χ. (;): Οι Ιωάννης, Ανδρέας, Σίμων, Φίλιππος και Ναθαναήλ, πίστεψαν με το βάπτισμα του Ιωάννη του Βαπτιστή (Ιωάννης 1:33-51) και Τον ακολούθησαν στην Κανά. Ύστερα γύρισαν πίσω στις δουλειές τους, μέχρι να τους καλέσει να πάνε μαζί Του.

* Ιανουάριος, 28 μ.Χ. (;): Ο Ιησούς, αφού είχε τελειώσει την πρώτη διακονία Του στην Ιουδαία, και άρχιζε τη διακονία Του στη Γαλιλαία, κάλεσε τους Σίμωνα, Ανδρέα, Ιάκωβο και Ιωάννη, να εγκαταλείψουν το επάγγελμα του ψαρά και να Τον ακολουθήσουν (Μάρκος 1:16-20). Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα κάλεσε και τον Ματθαίο (Ματθαίος 9:9).

* Μάιος, 28 μ.Χ. (;): Διαλέγει τους δώδεκα αποστόλους, ανάμεσα από τους μαθητές Του (Λουκάς 6:12-16).

* Μάρτιος, 29 μ.Χ. (;): Τους δίνει εξουσία να θεραπεύουν, και τους αποστέλλει ανά δύο σε μία περιοδεία, κατά πάσα πιθανότητα ενός μηνός περίπου (Ματθαίος κεφ. 10).

* Μάιος, 30 μ.Χ.: Τους αποστέλλει να κηρύξουν το ευαγγέλιο στα πέρατα της γης (Ματθαίος 28:16-20).

Οι δώδεκα μαθητές του Ιησού είναι οι :

Πέτρος ή Σίμων, Ιάκωβος, Ιωάννης, Ανδρέας, Φίλιππος, Βαρθολομαίος (Ναθαναήλ), Θωμάς, Σίμων, Ματθαίος, Ιούδας ο Ισκαριώτης, Ιούδας ή Θαδδαίος, Ιάκωβος γιος του Αλφαίου.


Ο απόστολος Πέτρος ή Σίμων

Από τους εξέχοντες ηγέτες της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας. Συμεών (Σίμων) ήταν το αρχικό του όνομα (Πράξεις 15:14, Β’ Πέτρου 1:1), ο Ιησούς όμως όταν τον κάλεσε τον ονόμασε Πέτρο, ελληνικό όνομα που σημαίνει "βράχος". Άλλο όνομα που του δόθηκε ήταν Κηφάς (στην αραμαϊκή γλώσσα, σημαίνει "βράχος"), θέλοντας ο Ιησούς να τονίσει τη σταθερότητα του χαρακτήρα του (Ιωάννης 1:43). Ο Ιησούς τον αποκάλεσε επίσης Σίμων Βαριωνά (Ματθαίος 16:17) και Σίμωνα Ιωνά (Ιωάννης 1:43, 21:25).

Ήταν έγγαμος (Ματθαίος 8:14, Μάρκος 1:30, Λουκάς 4:38). Η γυναίκα του τον ακολούθησε στις περιοδείες του και του συμπαραστεκόταν στο έργο του (Α’ Κορινθίους 9:5). Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά (Ιωάννης 1:44), και ήταν γιος κάποιου Ιωνά (Ματθαίος 16:17, Ιωάννης 1:42), αδερφός του απόστολου Ανδρέα, και είχε σπίτι στη Καπερναούμ (Μάρκος 1:29). Ή είχε λοιπόν δύο σπίτια, ή είχε μετακομίσει από τη Βηθσαϊδά στη Καπερναούμ. Ήταν ψαράς στο επάγγελμα και δούλευε μαζί με τους Ιάκωβο και Ιωάννη (Λουκάς 5:10). Τον έφερε στο Χριστό ο αδερφός του Ανδρέας.

Ήταν δυναμικός χαρακτήρας και παρορμητικός (Ματθαίος 14:28, 16:16), με θάρρος και τόλμη, κάτι που το μαρτυρεί και το όνομα "βράχος" που του έδωσε ο Ιησούς. Θεμελίωσε την εκκλησία της Ιουδαίας και την οδήγησε σε μεγάλη αύξηση. Μιλούσε την ελληνική γλώσσα μιας και καταγόταν από τη "Γαλιλαία των εθνών" και την αραμαϊκή, η οποία ήταν η μητρική του με βαριά όμως προφορά (Ματθαίος 26:73, Μάρκος 14:70). Ήταν πιστός τηρητής των θρησκευτικών εθίμων (Πράξεις 10:14), αν και δεν ήταν καλός γνώστης του Νόμου (Πράξεις 4:13). Αναφέρεται 23 φορές στο ευαγγέλιο του Μάρκου, 24 του Ματαίου, 27 του Λουκά, 39 του Ιωάννου και γενικά σε όλη την Καινή Διαθήκη 182 φορές. Ήταν ο πρώτος που κάλεσε ο Κύριος, το δε όνομα του αναφέρεται πρώτο σε όλους τους καταλόγους των μαθητών. Σε αρκετά σημεία της Αγίας Γραφής αναφέρεται ως εκπρόσωπος των δώδεκα μαθητών (Ματθαίος 15:15, 18:21, Μάρκος 8:29, 11:21, Λουκάς 5:5, 12:41).

Η αφοσίωση του στον Ιησού είναι υποδειγματική. Ο Χριστός του βεβαίωσε ότι θα ήταν η πέτρα, πάνω στην οποία θα έχτιζε την εκκλησία Του. Ο Πέτρος άνοιξε τη θύρα του Χριστιανισμού, στην Πεντηκοστή (Πράξεις κεφ. 2), τη Σαμάρεια (Πράξεις κεφ. 8) και στους εθνικούς (Πράξεις κεφ. 10). Μαζί με τον Ιωάννη στάλθηκε από τον Ιησού να ετοιμάσει το πασχαλινό τραπέζι (Λουκάς 22:8), και αρνήθηκε σθεναρά να του πλύνει ο Ιησούς τα πόδια (Ιωάννης 13:11). Στον κήπο της Γεσθημανή αποκοιμήθηκε μαζί με τους άλλους μαθητές (Ματθαίος 26:37-46), και αργότερα προσπάθησε να υπερασπιστεί το Διδάσκαλό του (Ιωάννης 18:10-11). Στην αυλή του αρχιερέα, όμως τρεις φορές Τον αρνήθηκε (Ματθαίος 26:58, 69-75, Λουκάς 22:54-62). Για την πράξη του αυτή, έκλαψε πικρά (Λουκάς 22:61-62). Το πρωί της Ανάστασης έτρεξε μαζί με τον Ιωάννη στον τάφο (Ιωάννης 20:1-10).

Μετά την πρώτη δράση του Ιησού στην Ιουδαία, ο Πέτρος γύρισε στη συνήθη εργασία του. Αργότερα κλήθηκε μαζί με τον Ανδρέα, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, να γίνει "ψαράς ανθρώπων" (Μάρκος 1:16-20). Πήρε την πρωτοβουλία για τη πλήρωση της θέσης των μαθητών μετά την προδοσία του Ιούδα του Ισκαριώτη (πράξεις 1:15-26). Με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος έκανε θαύματα, μεταξύ αυτών τη θεραπεία του εκ γενετή χωλού (3:6-10), και του παραλυτικού Αινέα (Πράξεις 9:32-35), την ανάσταση της Ταβιθά ή Δορκάδα (Πράξεις 9:36-41). Τιμώρησε τον Ανανία και την Σαπφείρα (Πράξεις 5:1-11) και έλεγξε αυστηρά των μάγο Σίμωνα (Πράξεις 8:5-24). Συμβούλευσε τον Πέτρο για θέμα που προέκυψε (Γαλάτες 1:18) και πήγε ιεραποστολικό ταξίδι σε Λύδδα, Ιόπη και Καισάρεια (Πράξεις κεφ. 9-11). Κήρυξε στην Αντιόχεια της Συρίας (Γαλάτας 2:11-21), και προς τους Ιουδαίους της διασποράς (Α’ Πέτρου 1:1).

Το Ιωάννης 21:18,19, αναφέρει τον βίαιο μαρτυρικό θάνατό του. Η παράδοση και πολλές μαρτυρίες αναφέρουν ότι βρισκόταν στη Ρώμη κατά το διωγμό των χριστιανών από το Νέρωνα, όπου και μαρτύρησε, πιθανώς το 67 ή 68 μ.Χ. Ο Ωριγένης λέει ότι ο Πέτρος θεωρώντας ανάξιο τον εαυτό του να σταυρωθεί κατά τον ίδιο τρόπο που σταυρώθηκε ο Διδάσκαλός του, ζήτησε να σταυρωθεί ανάποδα. Την σταύρωση του επί ημερών Νέρωνα την αναφέρει και ο Τερτυλλιανός. Η παράδοση της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας λέει ότι ο Πέτρος ίδρυσε την εκκλησία της Ρώμης, στην οποία διετέλεσε επίσκοπος για 25 έτη (42-67 μ.Χ.). Αυτό όμως βιβλικά αλλά και ιστορικά δεν αποδεικνύεται.

Έγραψε δύο επιστολές, Α’ Πέτρου (64 μ.Χ.), και Β’ Πέτρου (67 μ.Χ.), και οι οποίες απευθύνονται στους χριστιανούς που βρίσκονταν στις επαρχίες Πόντου, Γαλατίας, Καππαδοκίας, Ασίας και Βιθυνίας στη Μ. Ασία.


Ο απόστολος Ιάκωβος

Ο μεγαλύτερος αδερφός του ευαγγελιστή Ιωάννη (Μάρκος 5:37). Ο Ιησούς τους ονόμασε και τους δύο "Βοανεργές" δηλαδή "υιούς βροντής". Ήταν ο πρώτος από τους δώδεκα που μαρτύρησε. Τον αποκεφάλισε ο Ηρώδης Αγρίππας Α', το 44 μ.Χ. (Πράξεις 12:2).

Ήταν γιος του Ζεβεδαίου (Ματθαίος 4:21) και της Σαλώμης (Ματθαίος 20:20). Ο Ιάκωβος με τον αδερφό του Ιωάννη ήταν ψαράδες και είχαν μεγάλη επιχείρηση αλιείας μαζί με τον πατέρα τους Ζεβεδαίο (Μάρκος 1:19-20). Όταν όμως ο Κύριος τον κάλεσε να Τον ακολουθήσει, ανταποκρίθηκε αμέσως (Ματθαίος 4:21-22). Ήταν ένας από τους πιο αγαπημένους μαθητές του Κυρίου και μαζί με τον Πέτρο και τον Ιωάννη, είχε κάποια προέχουσα θέση μεταξύ των αποστόλων (Μάρκος 5:37, Ματθαίος 17:1-8, 26:36-46). 

Έγινε αυτόπτης μάρτυρας σημαντικών γεγονότων, δίπλα στον Ιησού, όπως της Μεταμορφώσεως (Ματθαίος 17:1, Λουκάς 9:28), της ανάστασης της κόρης του Ιάειρου (Λουκάς 8:51). Βρέθηκε στον κήπο της Γεθσημανή, την ώρα που ο Κύριος αγωνιούσε (Μάρκος 14:33), και στο όρος των Ελαιών (Μάρκος 13:3), μαζί με τον Ανδρέα, τον Ιωάννη και τον Πέτρο.


Ο απόστολος Ιωάννης

Ήταν γιος του Ζεβεδαίου (Ματθαίος 4:21), αδερφός του Ιακώβου. Μητέρα του φαίνεται να είναι η Σαλώμη (Ματθαίος 27:56, Μάρκος 15:40) ή οποία όπως προκύπτει από τον συνδυασμό των εδαφίων αυτών με το Ιωάννης 19:25, φαίνεται να ήταν αδερφή της μητέρας του Ιησού. Συνεπώς πρέπει να ήταν πρώτος ξάδερφος του Ιησού.

Ήταν ψαράς στο επάγγελμα και επιχειρηματίας καθώς αναφέρεται ότι είχε πλοία και μισθωτούς (Μάρκος 1:19-20), μαζί με τον αδερφό του Ιάκωβο και τον πατέρα του. Εκτός από την επιχείρησή του στην Καπερναούμ, είχε και σπίτι στην Ιερουσαλήμ (Ιωάννης 19:27). Το γεγονός ότι η μητέρα του ήταν από τις γυναίκες που υπηρετούσαν τον Κύριο "με τα υπάρχοντά τους" (Λουκάς 8:3, Μάρκος 15:40) και αγόρασε αρώματα για να αλείψει το σώμα του Ιησού (Μάρκος 16:1), δείχνει την οικονομική άνεση που είχαν σαν οικογένεια. Επιπλέον πρέπει να κατείχε υψηλή κοινωνική θέση, καθώς ήταν γνωστός του αρχιερέα Καϊάφα, και έτσι μπόρεσε να πάρει άδεια και να μπει μαζί με τον Πέτρο στο συνέδριο όπου δικαζόταν ο Ιησούς (Ιωάννης 18:15,16).

Ήταν μαθητής του Ιωάννη του Βαπτιστή (Ιωάννης 1:35,40) και ένας από τους πρώτους μαθητές του Ιησού (1:35-51). Του έδωσε μάλιστα και το χαρακτηρισμό "υιός βροντής" (Μάρκος 3:17). Ήταν ένας από τους τρεις που αποτελούσαν το στενότερο κύκλο των μαθητών του Ιησού, μαζί με τον Ιάκωβο και τον Πέτρο (Μάρκος 5:37, 14:33). Ο ίδιος στο ευαγγέλιο του αναφέρει πέντε φορές πως ήταν ο "μαθητής τον οποίο αγαπούσε ο Ιησούς" (Ιωάννης 13:23, 19:26, 20:2, 21:7,20). Μαζί με τον Πέτρο αναγνωρίσθηκαν σαν επικεφαλής των δώδεκα, και βρίσκονταν σχεδόν πάντα μαζί (Πράξεις 3:1,11, 4:13, 8:14).

Υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της θεραπείας της πεθεράς του Πέτρου (Μάρκος 1:29-31), της εκλογής των δώδεκα αποστόλων (Μάρκος 3:17), της θεραπείας της κόρης του αρχισυναγωγού Ιάειρου (Μάρκος 5:23-37), της Μεταμόρφωσης του Κυρίου (Ματθαίος 17:1, Λουκάς 9:28). Ήταν επίσης μαζί με τον Ιησού, στην αγωνία Του, στη Γεσθημανή (Ματθαίος 26:37, Μάρκος 14:33), στάλθηκε με τον Πέτρο για να ετοιμάσουν τα του Πάσχα (Λουκάς 28:8), και την ώρα του τελευταίου Δείπνου, έπεσε στο στήθος του Ιησού και τον ρώτησε ποιος ήταν αυτός που θα Τον πρόδιδε (Ιωάννης 13:25). Όταν συνέλαβαν τον Ιησού, ο Ιωάννης όπως και οι άλλοι μαθητές τον εγκατέλειψαν (Ματθαίος 26:56), αργότερα όμως ξαναβρήκε το θάρρος του και παρευρέθηκε στη δίκη του Ιησού (Ιωάννης 18:16). Βρισκόταν την ώρα της σταύρωσης, όταν ο Ιησούς ζήτησε να αναλάβει τη φροντίδα της μητέρας Του (Ιωάννης 19:26). Πρώτος έτρεξε στο τάφο για να διαπιστώσει την Ανάσταση του Ιησού (Ιωάννης 20:2-4), ενώ κατά την εμφάνιση του Ιησού στη θάλασσα της Τιβεριάδας, πρώτος αναγνώρισε το Διδάσκαλό του (Ιωάννης 21:1-7).

Μετά την ανάληψη του Κυρίου, έμεινε στην Ιερουσαλήμ και στήριξε την εκκλησία (Γαλάτας 2:9). Το 95 μ.Χ. εξορίστηκε από το Δομητιανό στην Πάτμο, όπου έγραψε το βιβλίο της Αποκάλυψης. Επίσης έγγραψε και άλλα τέσσερα βιβλία της Κ.Δ. το ευαγγέλιο, και τρεις επιστολές (πρώτη, δεύτερη και τρίτη). Πέθανε περίπου το 100 μ.Χ. Σύμφωνα με την παράδοση τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Έφεσο.


Ο απόστολος Ανδρέας

Ήταν γιος του Ιωνά, από τη Βηθσαϊδά και αδερφός του Σίμωνα Πέτρου (Ιωάννης 1:44). Ήταν ψαράς στην Καπερναούμ μαζί με τον αδερφό του και μαθητής του Ιωάννη του Βαπτιστή, ο οποίος τον οδήγησε στον Ιησού (Ιωάννης 1:35-40). Αυτός οδήγησε τον αδερφό του Πέτρο στο Χριστό (Μάρκος 1:29, Ιωάννης 1:35-42).

Ήταν ο πρώτος που διάλεξε ο Ιησούς να τον ακολουθήσουν, κάτι που έκανε αμέσως, εγκαταλείποντας το επάγγελμα του ψαρά (Ματθαίος 4:18,19, 10:2, Μάρκος 3:18). Εξ αιτίας αυτής της πρωτιάς ονομάσθηκε και Ανδρέας ο «Πρωτόκλητος». Αυτός υπέδειξε στον Ιησού το μικρό παιδί με τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια, τα οποία ευλόγησε ο Ιησούς, πολλαπλασιάζοντας τα (Ιωάννης 6:8-9). Σ’ αυτόν και τον Φίλιππο απευθύνθηκαν Έλληνες προσκυνητές για να μεσολαβήσουν να δουν τον Ιησού (Ιωάννης 12:22).

Στους καταλόγους των αποστόλων, αναφέρεται πάντοτε μαζί με τον Φίλιππο, ο οποίος επίσης καταγόταν από τη Βηθσαϊδά. Η τελευταία φορά που αναφέρεται το όνομα του Ανδρέα στη Κ.Δ. είναι στις Πράξεις 1:13-14, όταν ανέβηκε με άλλους μαθητές στο ανώγειο στην Ιερουσαλήμ για προσευχή και δέηση.

Η Αγία Γραφή δεν αναφέρει περισσότερα για τη ζωή και τη δράση του. Σύμφωνα με τον Ευσέβιο κήρυξε Σκυθία της Μικράς Ασίας, ενώ κατά τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό στην Ήπειρο, κατά τον Ιερώνυμο στην Αχαΐα, και κατά τον Θεοδώρητο σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Σύμφωνα με την παράδοση πέθανε με μαρτυρικό θάνατο, αφού τον κρέμασαν σε σταυρό σχήματος Χ. Η κατά μία παράδοση φερόμενη ως Κάρα του Αποστόλου Ανδρέα, φυλάσσεται στον ομώνυμο Μητροπολιτικό Ναό της Πάτρας, καθώς επίσης και λείψανα του σταυρού του μαρτυρίου του.


Ο απόστολος Φίλιππος, ο μαθητής του Ιησού

 

Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, συμπολίτης και φίλων του Πέτρου και του Ανδρέα (Ιωάννης 1:44-45). Στον κατάλογο των αποστόλων αναφέρεται πέμπτος μεταξύ των δώδεκα αποστόλων (Ματθαίος 10:3). Αποκαλείται "ο απόστολος" για να ξεχωρίσει από τον Φίλιππο τον ευαγγελιστή ή το Φίλιππο το διάκονο (Πράξεις 6:5).

Ήταν μεταξύ των πρώτων μαθητών που ακολούθησαν τον Κύριο από την αρχή της διακονίας Του. Πιθανόν να ήταν μεταξύ των κατοίκων οι οποίοι παρακολουθούσαν το κήρυγμα του Ιωάννη του Βαπτιστή, γιατί όπως αναφέρεται, ο Ιησούς τον κάλεσε κοντά (Ιωάννης 1:43), από το μέρος εκείνο που βάπτιζε ο Ιωάννης (Ιωάννης 1:28). Από τα εδάφια στο Ιωάννης 14:8-14, φαίνεται πως δεν μπορούσε εύκολα να συλλάβει την έννοια της Βασιλείας που ήταν ουράνια, γι αυτό και ο Ιησούς θέλοντας να δοκιμάσει την πίστη του, τον ρώτησε από πού θα αγόραζαν άρτους για να φάνε οι 5000 (Ιωάννης 6:5-6). Πρέπει να ήταν από τους αποστόλους που είχαν διακονία μεταξύ των εθνικών, καθώς όπως φαίνεται στο Ιωάννης 12:20-23, χρησιμοποιήθηκε σαν μέσο επαφής με τον Κύριο.

Ιδιαίτερα στοιχεία δεν αναφέρονται στην Βίβλο για το Φίλιππο. Από τα τέσσερα ευαγγέλια, μόνο αυτό του Ιωάννη, περιγράφει λίγα γεγονότα από τη ζωή του (Ιωάννης 6:5-9, 12:20-22, 14:8). Στα υπόλοιπα βιβλία της Καινής Διαθήκης αναφέρεται μόνο, ότι ήταν μεταξύ των αποστόλων μετά την ανάληψη του Κυρίου στο ανώγειο, προσευχόμενοι μετά δεήσεως (Πράξεις 1:13). Οδήγησε τον Ναθαναήλ στο Χριστό (Ιωάννης 1:46).

Κατά την παράδοση κήρυξε στη Φρυγία και πέθανε στην Ιεράπολη της Συρίας. Ο ιστορικός Ευσέβιος αναφέρει ότι ήταν "ένα μεγάλο φως της Ασίας" και ότι θάφτηκε στην Ιεράπολη.

Υπάρχουν δύο απόκρυφα βιβλία, το Ευαγγέλιο και οι Πράξεις του Φιλίππου, αλλά κατά γενική ομολογία το περιεχόμενό τους είναι φανταστικό.


Βαρθολομαίος ή Ναθαναήλ, ο μαθητής Του Ιησού

 

Το όνομά του αναφέρεται μόνο στο κατάλογο των δώδεκα αποστόλων (Ματθαίος 10:3, Μάρκος 3:18, Λουκάς 6:14, Πράξεις 1:13). Ταυτίζεται με τον απόστολο Ναθαναήλ, και πιθανόν καταγόταν από τη Κανά της Γαλιλαίας, 5 χλμ. μακριά από τη Ναζαρέτ. Ίσως σ’ αυτόν να οφείλετε ότι παραβρέθηκε ο Ιησούς στο γάμο της Κανά. Το ότι Βαρθολομαίος και Ναθαναήλ ήταν το ίδιο πρόσωπο φαίνεται και από την αφήγηση του Ιωάννη, ο οποίος χρησιμοποιεί το όνομα Ναθαναήλ και ποτέ το Βαρθολομαίος.

Αναφέρεται συνήθως μαζί με το Φίλιππο, ο οποίος τον έφερε στον Ιησού (Ιωάννης 1:45-51). Ο Χριστός επαίνεσε την ακεραιότητα του λέγοντας πως ήταν "Ισραηλίτης στο οποίο δεν υπήρχε δόλος" (Ιωάννης 1:47). Από τον διάλογο που είχε με τον Ιησού φαίνεται πως ήταν γνώστης των Γραφών, εξ ου και η αναγνώριση του Ιησού ως Γιου του Θεού και βασιλιά του Ισραήλ (Ιωάννης 1:51). Τον συναντάμε άλλη μια φορά στη θάλασσα της Γαλιλαίας με άλλους μαθητές, στους οποίους φανερώθηκε ο Χριστός μετά την ανάστασή Του.

Περισσότερα στοιχεία για τον Βαρθολομαίο δε δίνονται από την Αγία Γραφή. Κατά τον ιστορικό Ευσέβιο κήρυξε στις Ινδίες, ενώ σύμφωνα με την παράδοση κήρυξε στην Παρθία, την Αραβία και την Αιθιοπία. Κατά μια άλλη παράδοση ο Βαρθολομαίος θανατώθηκε στην Αρμενία, αφού σταυρώθηκε με το κεφάλι προς τα κάτω.


Θωμάς, ο μαθητής του Ιησού

 

Λεγόταν και "Δίδυμος" (Ιωάννης 11:16, 20:24, 21:2). Τις περισσότερες πληροφορίες για το πρόσωπό του μας τις δίνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης στο ευαγγέλίο του. Το κάλεσμα όμως του Θωμά από τον Ιησού, να γίνει μαθητής Του, το αναφέρουν τα άλλα τρία ευαγγέλια (Ματθαίος 10:3, Μάρκος 3:18, Λουκάς 6:15). Διάφοροι αρχαίοι συγγραφείς προσπάθησαν να εξακριβώσουν, ποιανού αδερφού ή αδερφής ήταν δίδυμος, οι απόψεις όμως ποικίλουν. Κάποιοι ισχυρίζονται πως είναι αδερφός του Ιούδα, που αναφέρεται ως αδερφός του Κυρίου (Ματθαίος 13:55), κάτι που δε μπορεί να επιβεβαιωθεί.

Η Αγία Γραφή αναφέρει χαρακτηριστικά γεγονότα από τη ζωή του Θωμά. Όταν οι υπόλοιποι μαθητές προσπάθησαν να αποτρέψουν τον Ιησού, να πάει Βηθανία, αποφεύγοντας τον κίνδυνο να κακοποιηθεί από του Ιουδαίους, μόνο ο Θωμάς, αψηφώντας τον κίνδυνο, είπε προς τους άλλους μαθητές: "ας πάμε και εμείς για να πεθάνουμε μαζί Του" (Ιωάννης 11:16). Η αγάπη του για τον Ιησού και ο ενθουσιασμός ήταν κάτι που τον χαρακτήριζε. Η απουσία του, το βράδυ της Ανάστασης, όταν ο Ιησούς εμφανίστηκε στους μαθητές του δημιούργησε συναισθήματα αμφιβολίας, με αποτέλεσμα να αμφιβάλει για την εμφάνιση του Κυρίου στους μαθητές (Ιωάννης 20:24-25). Οκτώ μέρες αργότερα, όταν ο Κύριος ξαναπαρουσιάστηκε στους δώδεκα μαθητές και ζήτησε από τον Θωμά να αγγίξει τις πληγές Του, για να βεβαιωθεί ότι ήταν ο Αναστημένος Ιησούς, τότε φώναξε: "ο Κύριος μου, και Θεός μου" (Ιωάννης 20:26-29). Παρόλο που η διακήρυξη αυτή, έβγαινε από τα βάθη της καρδιάς του Θωμά, το στιγμιαίο αυτό γεγονός, έμελλε να μείνει σαν αρνητικό σημείο στη ζωή του, και να  αναφέρεται μέχρι και σήμερα ως "άπιστος Θωμάς". Όταν ο Ιησούς παρουσιάστηκε στη θάλασσα της Τιβεριάδας, ήταν μαζί με άλλους έξη μαθητές (Ιωάννης 21:1-8), όπως επίσης και στο ανώγειο μετά την Ανάληψη του Κυρίου (Πράξεις 1:12-14).

Η παράδοση τον θέλει να κήρυξε στη Συρία, την Παρθία, την Περσία και τις Ινδίες και πως θανατώθηκε με λόγχη. Μία τοποθεσία κοντά στο Μαδράς, ονομάζεται «όρος του άγιου Θωμά».

Υπάρχουν τρία απόκρυφα συγγράμματα που αποδίδονται στον απόστολο Θωμά: α) Το Α’ Ευαγγέλιο, που αναφέρεται στη ζωή του Ιησού, πριν τη βάπτισή Του, β) το Β’ Ευαγγέλιο, που περιέχει συλλογή λόγων του Ιησού, και γ) Οι Πράξεις, που αναφέρεται στο έργο του Θωμά, στις Ινδίες. Δεν έχουν όμως καμία πνευματική αξία, για αυτό και δε χαρακτηρίζονται σαν κανονικά.


Σίμων, ο μαθητής του Ιησού

 

Ο Ζηλωτής (ελληνικά) ή Κανανίτης (αραμαϊκά). Αναφέρεται ως Κανανίτης προφανώς για να διακρίνεται από το Σίμωνα Πέτρο. Καταγόταν πιθανόν από τη Βηθσαϊδά. Οι Ζηλωτές ήταν πολιτική και θρησκευτική ομάδα στην Ιουδαία, στα πρώτα χρόνια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Προέρχονταν από τους Φαρισαίους και ήταν άκρα εθνικιστές σε αντίθεση με τους τελώνες. Ο Ιησούς διάλεξε έναν ζηλωτή και έναν τελώνη για να γίνουν αδέρφια "εν Χριστώ" και συνεργάτες στο έργο Του (Ματθαίος 10:4, Μάρκος 3:18, Λουκάς 6:15, Πράξεις 1:13).

Περισσότερα για το πρόσωπο και τη δράση του Σίμωνα δεν αναφέρονται στην Αγία Γραφή.


Ο απόστολος Ματθαίος

 

Λεγόταν και Λευί (Μάρκος 2:14, Λουκάς 5:27) και ήταν γιος του Αλφαίου του Γαλιλαίου (Μάρκος 2:14). Αναφέρεται και στους τέσσερις καταλόγους των Δώδεκα (Ματθαίος 10:3, Μάρκος 3:18, Λουκάς 6:15, Πράξεις 1:13). Ήταν συνηθισμένο μεταξύ των Ιουδαίων να τους αποδίδουν δύο ονόματα, π.χ. ο Σίμωνας μετονομάστηκε Πέτρος, ο Σαούλ, Παύλος. Είναι πιθανόν ο Λευί να μετονομάστηκε Ματθαίος όταν έγινε μαθητής του Ιησού.

Δε γνωρίζουμε πολλά για το πρόσωπό του, καθώς η μόνη αναφορά του ονόματός του στην Αγια Γραφή τη βρίσκουμε στη κλήση του να ακολουθήσει τον Ιησού (Ματθαίος 9:9-13, Μάρκος 2:14-17, Λουκάς 5:27-32). Έμενε στην Καπερναούμ και ήταν τελώνης στο επάγγελμα, κάτι που τον έκανε μισητό στο κόσμο, επειδή έπρεπε να εισπράττει ακόμα και με "σκληρό" τόπο, τους ρωμαϊκούς φόρους. Ο Ιησούς κάλεσε τον Ματθαίο, να Τον ακολουθήσει, την ώρα που αυτός καθόταν στο τελωνείο, κάτι που έκανε αμέσως και χωρίς δισταγμό (Ματθαίος 9:9, Μάρκος 2:14, Λουκάς 5:27,28). Αυτό δείχνει πως ο Ματθαίος γνώριζε από πριν τον Ιησού και τη διδασκαλία Του. Αργότερα αναφέρεται πως έκανε τραπέζι στο σπίτι του, προς τιμή του Ιησού, καλώντας αρκετούς μεταξύ αυτών και τελώνες (Ματθαίος 9:10, Λουκάς 5:29). Ίσως να ήταν μια πράξη αποχαιρετισμού φίλων και συναδέρφων του, αλλά και ευκαιρία να γνωρίσουν τη διδασκαλία του Ιησού. Τον βρίσκουμε στο ανώγειο, μετά την Ανάληψη του Κυρίου, μαζί με τους άλλους μαθητές, να προσεύχονται (Πράξεις 1:13).

Περισσότερα δεν αναφέρονται για το Ματθαίο. Έγραψε το ομώνυμο ευαγγέλιο. Η παράδοση αναφέρει ότι έφυγε από την Ιερουσαλήμ και κήρυξε πρώτα στην Παλαιστίνη για δώδεκα χρόνια και αργότερα σε άλλες χώρες.


Ιούδας, ο Ισκαριώτης

Ο μαθητής ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως προδότης (Λουκάς 6:16). Από την Κιριώθ, πόλη του Ιούδα. Ο μόνος απόστολος από τους δώδεκα αποστόλους που δεν ήταν από τη Γαλιλαία. Ήταν γιος του Σίμωνα του Ισκαριώτη (Ιωάννης 6:71). Κλήθηκε να γίνει μαθητής μαζί με τους άλλους μαθητές (Λουκάς 6:16).

Ήταν ο ταμίας των δώδεκα και κρατούσε το ταμείο, από το οποίο έκλεβε χρήματα (Ιωάννης 12:6, 13:29). Ήταν φιλάργυρος και περίμενε πλούσια ανταμοιβή όταν ο Κύριός, θα καθόταν στο θρόνο του Δαβίδ (Ιωάννης 6:66,71). Η αγανάκτησή του στο περιστατικό όπου η Μαρία αδερφή του Λάζαρου άλειψε τα πόδια του Ιησού με μύρο, ήταν καθαρά υποκριτική, και τούτο γιατί δεν τον ενδιέφερε να πήγαιναν τα χρήματα τους φτωχούς, αφού έκλεβε από το ταμείο.

Κατέφυγε στους αρχιερείς και συμφώνησε να παραδώσει τον Ιησού για 30 αργύρια (Ματθαίος 26:14-15). Την προδοσία του τη γνώριζε από πριν ο Ιησούς (Ιωάννης 6:64) καθώς γνώριζε τα βάθη της καρδιάς του. Μάλιστα στο τελευταίο Δείπνο, ο Ιησούς χαρακτήρισε αυτόν που θα τον πρόδιδε, "διάβολο" (Ιωάννης 6:70-71). Ο Ιούδας παρέδωσε τον Ιησού με φίλημα (Ματθαίος 26:49). Αργότερα μετάνιωσε για την πράξη του λέγοντας πως "αμάρτησα, παραδίδοντας αίμα αθώου" (Ματθαίος 27:3-4) και επέστρεψε τα 30 αργύρια. Μετά την προδοσία του και λόγω των τύψεων που ένοιωθε, κρεμάστηκε σε δέντρο (Ματθαίος 27:3-5), από το οποίο έπεσε και σχίστηκε (Πράξεις 1:18).


Ιάκωβος, γιος του Αλφαίου

Γιος του Αλφαίου ή Κλεόπα (Ματθαίος 10:3, Μάρκος 3:18, Πράξεις 1:13), και της Μαρίας, αδερφής της μητέρας του Κυρίου (Ματθαίος 27:56, Μάρκος 15:40, Λουκάς 24:10). Η Αγία Γραφή δεν αναφέρει περισσότερα γι αυτόν. Ονομάστηκε "μικρός" προφανώς για να διακρίνεται από τον Ιάκωβο του Ζεβεδαίου, ή εξ’ αιτίας του αναστήματός του. Η παράδοση λέει ότι κήρυξε στη Παλαιστίνη και την Αίγυπτο.


Ιούδας ή Θαδδαίος, ο μαθητής του Ιησού

Αναφέρεται στον κατάλογο των δώδεκα από τον ευαγγελιστή Μάρκο (3:18). Πιστεύεται ότι είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Ιούδα, αδερφό του Ιακώβου (Ματθαίος 13:55, Μάρκος 6:3). Στο κατάλογο του Ματθαίου αναφέρεται ως Λεββαίος, του οποίου το επώνυμο ήταν Θαδδαίος (Ματθαίος 10:3). Συμπεραίνουμε λοιπόν πως Θαδδαίος, Λεββαίος και Ιούδας του Ιακώβου, ήταν το ίδιο πρόσωπο. Το κύριο όνομα του ήταν Ιούδας Λεββαίος, ενώ το Θαδδαίος το επώνυμο. Υπάρχει απόκρυφο σύγγραμμα που τιτλοφορείται του "αποστόλου Θαδδαίου ή Λεββαίου" γνωστό και ως "Οι Πράξεις" ή "Εδεσσηναί Πράξεις".

 Ιούδας ή Θαδδαίος;

Αναφέρεται στο Λουκά 6:16 ως Ιούδας αδερφός του Ιάκωβου. Ήταν γιος του Αλφαίου και της Μαρίας. Πιστεύεται πως ήταν το ίδιο πρόσωπο με τον Θαδδαίο. Είναι ο συγγραφέας της ομώνυμης επιστολής στη Καινή Διαθήκη.

Λεββαίος (Θαδδαίος), ο μαθητής του Ιησού

 Όνομα του Θαδδαίου, ενός από τους δώδεκα μαθητές του Ιησού (Ματθαίος (10:3). Ονομάζεται και Ιούδας (Λουκάς 6:16, Πράξεις 1:13). Στο ευαγγέλιο του Ιωάννη γίνεται διάκριση με τον Ιούδα τον Ισκαριώτη (Ιωάννης 14:22).