Εκτρώσεις

- Το πρόβλημα και η πρόκληση

- Οι ψυχολογικές επιπτώσεις: Πριν και μετά την έκτρωση

- Απ' τη σκοπιά του νόμου

- Είναι η ζωή στ' αλήθεια ιερή;               

- Η θέση της Αγίας Γραφής

- Δικαιώματα γυναίκας, δικαιώματα παιδιού

- Κίνδυνοι, επιπλοκές, παρενέργειες και ψυχολογικές επιπτώσεις

- Η αντιμετώπιση των επιπτώσεών τους

- Aποδοχή, κατανόηση και καθοδήγηση

Το πρόβλημα και η πρόκληση

Έκτρωση (ή άμβλωση) είναι η πρόωρη και τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που προκαλείται με διάφορους τρόπους. Είναι αυτονόητο ότι αποτελεί "ιατρική πράξη” που, μέχρι πριν λίγο καιρό, ισοδυναμούσε με εγκληματική ενέργεια. Εδώ και μερικά χρόνια, τουλάχιστον σε μερικές χώρες, η πράξη αυτή έχει νομιμοποιηθεί κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.

Παρόλα αυτά, εξακολουθεί το θέμα αυτό να αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια προβλήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το πρόβλημα είναι εξαιρετικά σύνθετο και παρουσιάζει όχι μόνο ιατρικό ενδιαφέρον, αλλά επίσης νομικό, θεολογικό, κοινωνικό και ηθικό. Για όλους εκείνους μάλιστα που ισχυρίζονται πως είναι χριστιανοί, το θέμα έχει τεράστια σημασία. Η ιερότητα της ζωής που δοτήρας της και συντηρητής της είναι ο Θεός, με τον τρόπο αυτά καταστρατηγείται. Έτσι ώστε και στην περίπτωση αυτή, όπως και σε ορισμένες άλλες, το τελικό ερώτημα είναι αν έχει ο άνθρωπος το δικαίωμα, ακόμη περισσότερο ο γιατρός, να υποκαθιστά το Θεό. Βέβαια, στις ποικίλες και μακροχρόνιες συζητήσεις που έγιναν πάνω σ' αυτό το πρόβλημα εδώ και δεκαετίες, επιστρατεύθηκαν επιχειρήματα και από τις δυο πλευρές, που φυσικά έχουν και λογική και θεμελίωση, ανάλογα με την "οπτική γωνία" και την ψυχοσύνθεση του κάθε ερευνητή.

Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι η πρακτική αυτή που παλιότερα είχε θεωρηθεί "περιθωριακή", έχει τόσο επεκταθεί στον καιρό μας, ώστε μια μελέτη πριν από μερικά χρόνια αποδείκνυε ότι (τουλάχιστον για την Αμερική) οι "θάνατοι" εμβρύων από εκτρώσεις ήταν 240 φορές περισσότεροι από τους θανάτους στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Ας σημειωθεί ακόμη ότι το φαινόμενο είναι πανάρχαιο. Και κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής αποτέλεσε πάντοτε το τυπικό χαρακτηριστικό κάθε πολιτισμένης κοινωνίας.

Βέβαια, επιχειρήματα υπάρχουν και από τις δυο πλευρές. Και μια εμπεριστατωμένη αντιμετώπιση είναι αδύνατο να ξεπεράσει την επιχειρηματολογία της αντίθετης πλευράς, χωρίς προσοχή και χωρίς μελέτη. Λένε π.χ. οι οπαδοί των εκτρώσεων ότι, τουλάχιστον σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι ηθικά θεμελιωμένη η άποψή τους. Τυπική περίπτωση, μια μητέρα εργαζόμενη που έχει ήδη αρκετά παιδιά, ένας οικογενειακός προϋπολογισμός επιβαρημένος, που κοντεύει ήδη να ανατραπεί, μια οικογενειακή ισορροπία ασταθής (βίαιος ή αλκοολικός πατέρας) που όπου να `ναι καταρρέει - όλα αυτά αποτελούν καταστάσεις που δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει.

Απ' την άλλη μεριά όμως, πώς μπορεί κανείς να ανάψει το "πράσινο φως" σε μια ιατρική πράξη, που ίσως σε τελική ανάλυση, δε διαφέρει καθόλου από την αφαίρεση μιας ανθρώπινης ζωής; Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος είχε γράψει κάποτε ότι η δολοφονία αφαιρεί το υπόλοιπο μιας ανθρώπινης ζωής. Η έκτρωση όμως αφαιρεί το σύνολο της.

Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει από ειδικούς ανθρώπους, με αντικείμενο να καθοριστεί πάτε ακριβώς αρχίζει μια ανθρώπινη ζωή. Μερικοί ισχυρίζονται πως αυτό συμβαίνει όταν γίνεται η συνένωση των δύο αρχικών κυττάρων. Άλλοι επιμένουν ότι αυτό γίνεται όταν "εμφυτευτεί" το κύημα στο βλεννογόνο της μήτρας. άλλοι πάλι τοποθετούν την έναρξη της ανθρώπινης ζωής στην εμφάνιση των "σκιρτημάτων του εμβρύου. Και τέλος κάποιοι άλλοι, ακόμα περισσότερο τολμηροί, προσδιορίζουν ως έναρξη της ανθρώπινης ζωής τη στιγμή του τοκετού.

Η χριστιανική άποψη, πολύ απλά, τοποθετεί την έναρξη της ανθρώπινης ζωής στη στιγμή της σύλληψης. Και πρέπει κανείς να ομολογήσει ότι κανένα άλλο σημείο στην εξέλιξη του κυήματος δεν φαίνεται να είναι τόσο οριακό, ώστε να τροποποιηθεί η άποψη αυτή. Ας θυμηθούμε άλλωστε άτι ακόμη και ο Ιπποκρατικός όρκος, αρκετούς αιώνες π.Χ., φορτώνει στο γιατρό την υποχρέωση να μην πραγματοποιήσει έκτρωση, αν θέλει να είναι συνεπής με τη δεοντολογία της δουλειάς του.

Βέβαια, η απόλυτη και ξερή υποστήριξη αυτής ή εκείνης της άποψης δεν είναι πάντοτε η πιο σωστή Θέση. Χρειάζεται και επιχειρηματολογία αλλά και προσπάθεια να πείσεις ότι αυτό που υποστηρίζεις είναι το σωστό. Και βέβαια, άσοι κρατούν στα χέρια τους το Βιβλίο του Θεού, την Αγία Γραφή, δε συναντούν στην περίπτωση αυτή μεγάλο προβληματισμό. Εκεί τα πράγματα είναι ξεκαθαρισμένα. Κύριος της ζωής είναι ο Θεός και η απόφαση για τη συνέχιση ή τη διακοπή της παραμένει αποκλειστικά στα χέρια τα δικά Του, χωρίς να φαίνεται πουθενά ότι αυτό Του το δικαίωμα το έχει εκχωρήσει σε κάποιους ανθρώπους ο Θεός.

Αν όμως υπολογίσει κανείς τα ποικίλα επιχειρήματα και τους πολλαπλούς συλλογισμούς που επιστρατεύονται για την υποστήριξη της αντίθετης άποψης, τότε θα πρέπει να παραδεχθεί ότι ο τομέας των εκτρώσεων είναι ένα ολισθηρό πεδίο που πάνω σε κείνο οι πιστοί του Ιησού Χριστού έχουν και πολλή δουλειά να κάνουν και πολλή δραστηριότητα να αναπτύξουν.

Έτσι λοιπόν, θα μπορούσε κανείς να προτείνει μερικά "μέτρα" που χωρίς να είναι εντυπωσιακά αποτελεσματικά μπορούν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση μιας σωστότερης πορείας. Μιας πορείας που θα τη χαρακτηρίζει η κατανόηση, η προσπάθεια να βρεθεί καθένας στο επίπεδο του άλλου, και πρώτα απ' όλα και πάνω απ' όλα, η προσευχή. Χωρίς την παρουσία του Θεού, χωρίς τη δραστηριότητα του Αγίου Πνεύματος, πώς θα μπορέσει ο άνθρωπος να αντιμετωπίσει ένα θέμα τόσο τεράστιο, όσο εκείνο των εκτρώσεων; Αλήθεια, πως;

Πριν από την έκτρωση

Από τη στιγμή που διαπιστωθεί μια ανεπιθύμητη ή προβληματική εγκυμοσύνη και προβληθεί η έκτρωση σαν η πιθανή ή δήθεν ενδεδειγμένη λύση, η ψυχολογική κατάσταση της γυναίκας περνάει από διάφορες φάσεις. Η ανησυχία, η αγωνία και ο φόβος για πιθανές επιπτώσεις στην υγεία της, και ιδιαίτερα για πιθανή μελλοντική αδυναμία της για μια νέα σύλληψη αυξομειώνονται ανάλογα με τις ανησυχητικές ή καθησυχαστικές πληροφορίες που δέχεται από τους γιατρούς, από το περιβάλλον της ή από άλλες πηγές. Φυσικά η ανησυχία, η αγωνία και ο φόβος είναι πολύ πιο έντονα σε συναισθηματικά ευαίσθητες γυναίκες και ο προβληματισμός τους, αν θα πρέπει ή όχι να προχωρήσουν σε έκτρωση είναι πολύ πιο μεγάλος σε γυναίκες με ευαισθητοποιημένη ηθική συνείδηση, όπως και σ' αυτές που πιστεύουν συνειδητά στον Θεό και γι' αυτό θεωρούν την έκτρωση ως αμαρτία. Οι τελευταίες απορρίπτουν κατά κανόνα ως απαράδεκτη μια τέτοια λύση και προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα τους διαφορετικά.

Για όσες γυναίκες αποφασίζουν να προχωρήσουν σε έκτρωση, και κυρίως γι' αυτές που είναι η πρώτη τους φορά, οι τελευταίες στιγμές πριν από την επέμβαση είναι οι πιο κρίσιμες και η ανησυχία και ο φόβος πιο έντονος. Αμέσως μετά την έκτρωση, πολλές γυναίκες νιώθουν ανακούφιση, επειδή έχουν απαλλαγεί από το ανεπιθύμητο ή προβληματικά έμβρυο. Όμως ένα μεγάλο ποσοστά γυναικών -56%- όπως έδειξε μια πανεθνική δημοσκόπηση στις ΗΠΑ, νιώθουν ενοχές γι' αυτή τους την απόφαση και οι πιο πολλές αισθάνονται μειωμένες επειδή αναγκάστηκαν να προβούν σ' αυτή την πράξη.

Μετά την έκτρωση

Μια έρευνα πέντε ετών στις ΗΠΑ έδειξε ότι 25% των γυναικών που είχαν υποβληθεί σε έκτρωση χρειάστηκαν στη συνέχεια ψυχιατρική φροντίδα, σε αντίθεση με μόλις 3% των γυναικών που δεν είχαν κάνει έκτρωση. Επιπλέον πολλές μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι γυναίκες οι οποίες έχουν κάνει έκτρωση υποφέρουν πιο συχνά από κατάθλιψη, στρες, μειωμένη αυτοεκτίμηση και έχουν πιο συχνά τάσεις για αυτοκτονία.

Στη χώρα μας δεν υπάρχουν αντίστοιχες μελέτες και γι' αυτό δεν ξέρουμε ποια ακριβώς είναι η κατάσταση. Από μια πρώτη εντύπωση φαίνεται άτι το ποσοστό των Ελληνίδων γυναικών που έχουν ενοχές γι' αυτή την πράξη είναι μικρότερο. Αυτό οφείλεται: α) Στη μεγάλη ανοχή που έδειξε η ελληνική πολιτεία απέναντι στις εκατοντάδες χιλιάδες εκτρώσεις που γίνονταν κάθε χρόνο στη χώρα μας εδώ και δεκάδες χρόνια. β) Στην ηθική χαλαρότητα που έχει επικρατήσει σιγά-σιγά γύρω απ' αυτό το θέμα και γ) Στη νομιμοποίηση των εκτρώσεων, η οποία δίνει μια ψευδαίσθηση ότι η έκτρωση δεν είναι κάτι το κακό. Έτσι εξηγείται το φαινόμενο ότι πολλές Ελληνίδες προχωρούν με μεγάλη ευκολία όχι μόνο σε μια, αλλά σε επανειλημμένες εκτρώσεις.

Γνωρίζω μια κυρία η οποία είχε προβεί σε 13 εκτρώσεις χωρίς να νιώθει κάποια ενοχή γι' αυτές. Φυσικά αυτό δε σημαίνει άτι δεν είναι ένοχη και δε θα της ζητηθεί από τον Θεό λόγος. Το αν νιώθουμε ή όχι ένοχοι για κάποια παράνομη πράξη δεν έχει καμιά σημασία και δε μειώνει την ενοχή μας απέναντι στο Θεό. Όμως υπάρχουν άλλες Ελληνίδες, λιγότερες αυτές, των οποίων η ηθική συνείδηση συνεχίζει να είναι ευαισθητοποιημένη απέναντι στον ηθικά νόμο του Θεού ή άλλες που πιστεύουν ειλικρινά στο Θεό. Όσες απ' αυτές τις γυναίκες έχουν για διάφορους λόγους αναγκαστεί ή παρασυρθεί σε έκτρωση, αντιμετωπίζουν συνήθως μετά έντονες ενοχές οι οποίες τις βασανίζουν για καιρό. Στην αρχή προσπαθούν συνήθως να λύσουν μόνες τους το πρόβλημα των ενοχών τους. Για να ησυχάσουν τη συνείδηση τους προσπαθούν να βρουν ή να εκμαιεύσουν από τους άλλους δικαιολογίες γι' αυτή τους την πράξη, όπως για παράδειγμα, ότι ήταν απόλυτα δικαιολογημένη, ότι δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά, ότι το έμβρυο δεν έχει ψυχή ή ότι δεν είναι ακόμη άνθρωπος στους πρώτους μήνες της κύησης, και άλλες. Σε περίπτωση που πείσουν τον εαυτό τους ησυχάζουν, άλλες πιο πολύ και άλλες λιγότερο και συνεχίζουν τη ζωή τους χωρίς να θέλουν να σκέπτονται ή να μιλούν γι' αυτή τους την πράξη.

Αντίθετα, σε περίπτωση που η ηθική τους συνείδηση συνεχίζει να τις ελέγχει αναγκάζονται αργά ή γρήγορα να εξομολογηθούν την αμαρτία τους αυτή στο Θεό και να ζητήσουν συγχώρηση. Το ίδιο συμβαίνει και στις περιπτώσεις εκείνες που η γυναίκα, ενώ κατά την εκτέλεση της έκτρωσης δεν είχε ζωντανή σχέση με τον Θεό, αργότερα επιστρέφει σ' Αυτόν με μετάνοια και αρχίζει μια ζωντανή και συνειδητή χριστιανική ζωή. Η έκτρωση σ' αυτές τις περιπτώσεις αποτελεί συχνά ένα αγκάθι γι' αυτές και γι' αυτό ζητούν ένθερμα από το Θεό να τις συγχωρήσει. Φυσικά ο Θεός συγχωρεί, επειδή είναι πλούσιος σε έλεος και είναι πολλή η αγάπη Του (Εφεσίους 2:4). Οι ίδιες όμως μπορεί να αμφιβάλλουν, και αυτό είναι συχνά ένα σοβαρό πρόβλημα, που τις εμποδίζει να προχωρήσουν σωστά και γρήγορα στην πνευματική τους ζωή και γι' αυτό χρειάζονται βοήθεια από πνευματικά ώριμους ανθρώπους.

Θυμάμαι μια τέτοια κυρία που ρωτούσε και ξαναρωτούσε με αγωνία αν την είχε συγχωρήσει ο Θεός για τις εκτρώσεις που είχε κάνει πριν ακόμη δεχθεί τον Θεό στη ζωή της, και πόσο αυτό το πρόβλημα ήταν εμπόδιο για να προχωρήσει στην πνευματική της ζωή και να γίνει χρήσιμο όργανο του Θεού στο περιβάλλον της.

Στο Ελληνικό Ποινικά Δίκαιο η ζωή του κυοφορούμενου αποτελεί αυτοτελές έννομο αγαθό και προστατεύεται ανεξάρτητα από τη ζωή της εγκύου. Γι' αυτό η συναίνεση της εγκύου ατή θανάτωση του εμβρύου από τρίτο δεν μπορεί να άρει τον άδικο χαρακτήρα της πράξεως. Η άμβλωση τυποποιείται στο άρθρο 304 του Ποινικού Κώδικα που έχει ως ακολούθως: Τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης άρθρο 304.

1. Οποίος χωρίς τη συναίνεση της εγκύου διακόπτει την εγκυμοσύνη της τιμωρείται με κάθειρξη.

2α. Οποίος με τη συναίνεση της εγκύου διακόπτει ανεπίτρεπτα την εγκυμοσύνη της ή προμηθεύει σ' αυτήν μέσα για τη διακοπή της, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών κι αν ενεργεί κατά συνήθεια τις πράξεις αυτές τιμωρείται με φυλάκιση δύο ετών.

2β. Αν από την πράξη της προηγούμενης διάταξης προκληθεί βαριά πάθηση του σώματος ή της διάνοιας της εγκύου επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και αν προκλήθηκε ο θάνατος της επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών.

3. Έγκυος που διακόπτει ανεπίτρεπτα την εγκυμοσύνη της ή επιτρέπει σε άλλον να τη διακάψει τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ένα έτος.

4. Δεν είναι άδικη η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που ενεργείται με τη συναίνεση της εγκύου από γιατρό μαιευτήρα-γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα, αν συντρέχει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) Δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες εγκυμοσύνης.

β) 'Έχουν διαπιστωθεί, με τα σύγχρονα μέσα προγεννητικής διάγνωσης, ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού και η εγκυμοσύνη δεν έχει διάρκεια περισσότερο από είκοσι τέσσερις εβδομάδες.

γ) Υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση και του κατά περίπτωση αρμόδιου γιατρού.

δ) Η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και εφόσον δεν έχουν συμπληρωθεί δεκαεννέα εβδομάδες εγκυμοσύνης.

5. Αν η έγκυος είναι ανήλικη, απαιτείται και η συναίνεση ενός από τους γονείς ή αυτού που έχει την επιμέλεια του προσώπου της ανήλικης.

Από τις παραπάνω διατάξεις εύκολα γίνεται αντιληπτά άτι παρά το γεγονός άτι ο νομοθέτης θεωρεί αρχικά άδικες και αξιόποινες τις αμβλώσεις, εν τούτοις προβαίνει σε εμφανείς συμβιβασμούς ως προς την έκταση της προστασίας της "εν γενέσει" ανθρώπινης ζωής.

Κάθε φορά που βλέπουμε ένα νεογέννητο βρέφος, η φυσιολογική αντίδρασή μας είναι χαρά και θαυμασμός. Χαρά γιατί γεννήθηκε ένας άνθρωπος στον κόσμο (Ιωάννης 16:21) και θαυμασμός γιατί βρισκόμαστε μπροστά στο θαύμα της ζωής, στη τέλεια Θεϊκή δημιουργία. Ο βασιλιάς Δαβίδ δοξολογεί το Θεό, καθώς αναλογίζεται το ξεχωριστό ενδιαφέρον του Κυρίου γιατί δική του δημιουργία μέσα στην κοιλιά της μητέρας του: "Θέλω σε υμνεί, διότι φοβερώς και θαυμασίως πλάσθηκα. Θαυμάσια είναι τα έργα σου και η ψυχή μου κάλλιστα γνωρίζει τούτο" Ψαλμός 139:14. Ο Ψαλμωδός θεωρεί τα παιδιά ιδιαίτερη ευλογία και εύνοια του Θεού και χαρακτηρίζει "μακάριο" τον άνθρωπο με τη μεγάλη οικογένεια (Ψαλμός 127:3-5).

Ο Λόγος του Θεού από τις πρώτες σελίδες διακηρύττει τη μεγάλη αλήθεια: "κατ' εικόνα Θεού έφτιαξε ο Θεός τον άνθρωπο" (Γένεση 9:6β). Είναι τότε που μετά τον κατακλυσμό, ο Θεός ευλογεί το Νώε και την οικογένειά του και κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στον άνθρωπο και στα ζώα. Για το φόνο οποιουδήποτε ανθρώπου ορίζει την ποινή του θανάτου: "όποιος χύσει αίμα ανθρώπου, από άνθρωπο θα χυθεί και το δικό του αίμα" (Γένεση 9:6α)

Η νομιμοποίηση των εκτρώσεων, από το 1967 στη Μεγάλη Βρετανία και από το 1986 στη χώρα μας, έφερε στην επιφάνεια ένα σοβαρά πρόβλημα. Εκατοντάδες χιλιάδες έμβρυα θυσιάζονται κάθε χρόνο με τη χρήση ή και πολλές φορές με την κατάχρηση του σχετικού νόμου. Οι υποστηρικτές των εκτρώσεων προβάλλουν το δικαίωμα της μητέρας για αυτοδιάθεση. Ποιος όμως θα υποστηρίξει το δικαίωμα για ζωή του εμβρύου; Αθώες ανθρώπινες υπάρξεις καταδικάζονται σε θάνατο με μεγάλη ελαφρότητα.

Το ερώτημα που συζητιέται έντονα τις τελευταίες δεκαετίες στους Ιατρικούς και Θεολογικούς κύκλους, ιδιαίτερα της Δύσης, περιστρέφεται γύρω από το εάν, και πότε το έμβρυο μπορεί να θεωρηθεί ανθρώπινη ύπαρξη. Η πιο ακραία άποψη είναι εκείνη που υποστήριξε ο Αρχιεπίσκοπος Fisher και προέρχεται από τους Στωικούς φιλοσόφους, ότι το ανθρώπινο έμβρυο γίνεται προσωπικότητα με την πρώτη αναπνοή του αμέσως μετά τη γέννηση. Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι το έμβρυο δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια "μάζα ιστών". Τέτοιες απόψεις, όταν μάλιστα υποστηρίζονται από λεγόμενους Χριστιανούς, αποτελούν, με τον ελαφρύτερο χαρακτηρισμό, ύβρη και βλασφημία απέναντι στο Δημιουργό.

Η Αγία Γραφή έχει αρκετό φως για κείνους που ειλικρινά αναζητούν να δουν την αλήθεια. Πιστεύουμε ότι η Βιβλική θέση είναι σαφής. Το ανθρώπινο έμβρυο από τη στιγμή της σύλληψης είναι ένα θαυμάσιο δημιούργημα με ασύλληπτες προοπτικές. Το να το καταστρέψει κάποιος Θεληματικά σ' οποιαδήποτε φάση της ενδομήτριας ζωής είναι τρομερά και ως Χριστιανοί θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι θα λογοδοτήσουμε στο Θεό για τέτοιες βαρύτατες ενέργειες. Ο Κύριος είπε στον Ιερεμία: "Πριν ακόμα σε πλάσω μέσα στην κοιλιά της μάνας σου σε διάλεξα και πριν ακόμα γεννηθείς σε είχα ξεχωρίσει για να είσαι προφήτης στα έθνη" προφήτη εις τα έθνη σε κατέστησα" Ιερεμίας 1:5. Υπάρχει αδιάσπαστη σύνδεση ανάμεσα στην αποδοχή της ύπαρξης του Θεού και στη μοναδική αξία της ανθρώπινης ζωής από τη στιγμή της σύλληψης. Η έκτρωση είναι μια καταστροφική παρέμβαση στο έργο του σοφού Δημιουργού.

Η Καινή Διαθήκη μας δίνει περισσότερο φως όσον αφορά στην αξία του εμβρύου ως προσώπου. Όταν η Μαρία, η μητέρα του Κυρίου, επισκέφθηκε την Ελισάβετ αμέσως μετά το μήνυμα του αγγέλου Γαβριήλ, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, στον έκτο μήνα της ενδομήτριας ζωής του, σκίρτησε από χαρά όταν η μητέρα του άκουσε για την ενσάρκωση του Κυρίου. Να πώς το περιγράφει η Ελισάβετ: "αλλά πως έγινε αυτό, να έρθει η μητέρα του Κυρίου μου σ' εμένα. Γιατί αμέσως μόλις έφτασε στα αφτιά μου η φωνή του χαιρετισμού σου, σκίρτησε από αγαλλίαση το βρέφος στην κοιλιά μου" Λουκάς 1:43,44. Ο Λουκάς υπονοεί άτι το συναίσθημα του εμβρύου προκλήθηκε όταν η Ελισάβετ "γέμισε με Πνεύμα Άγιο", όμως δεν είναι καθόλου αδύνατο, σ' αυτά το στάδιο της εγκυμοσύνης, ο ίδιος ο Ιωάννης να άκουσε την καλή αγγελία.

Από τη στιγμή που θα παραδεχτεί κανείς άτι το ανθρώπινο έμβρυο φέρει την εικόνα του Θεού ή ότι έχει αυτόν τον προορισμό, τότε δεν μπορεί να το θυσιάσει απλώς και μόνο γιατί θα προκαλέσει η γέννησή του αναστάτωση στη μητέρα. Πραγματικά, μόνος εμφανής λόγος έκτρωσης θα πρέπει να θεωρηθεί ο πραγματικός κίνδυνος θανάτου της μητέρας, γεγονός σπάνιο στη σύγχρονη ιατρική. Οι περιπτώσεις των εμβρύων με κάποιες διαμαρτίες στη διάπλαση θα πρέπει να κρίνονται κατά περίπτωση. Εκεί, κανένας δεν έχει το δικαίωμα να παρέμβει ή να κρίνει, παρά μόνο οι γονείς. Από την άλλη μεριά όμως δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι πολλοί χαρισματικοί και αξιαγάπητοι άνθρωποι γεννήθηκαν με σοβαρές φυσικές αναπηρίες και οι περισσότεροι είναι ευχαριστημένοι από τη ζωή τους, έστω κι αν ζουν με κάποιους περιορισμούς.

Ο Ιπποκράτης πέντε αιώνες προ Χριστού υποστήριξε στον όρκο του ότι ο ιατρός δε θα πρέπει να δώσει στην έγκυο οτιδήποτε που να προκαλεί έκτρωση. Και ο σεβασμός αυτής της εμβρυϊκής ζωής κυριάρχησε στον Ιατρικό κόσμο περισσότερο από 2000 χρόνια. Πόσο μάλλον εμείς, που έχουμε το φως της Καινής Διαθήκης, θα πρέπει να αναλογιστούμε την ευθύνη μας μπροστά στο Δημιουργό και Κύριό μας! Θα λογοδοτήσουμε στον Θεό για το πώς χρησιμοποιήσαμε τη γνώση και τη δεξιοτεχνία που Εκείνος μας έδωσε. Θα πρέπει να δώσουμε προσοχή στην πρόληψη της εγκυμοσύνης, όταν χρειάζεται, και ιδιαίτερη βαρύτητα στις προόδους της Ιατρικής Επιστήμης όσον αφορά στη πρόληψη και θεραπεία των γενετικών ανωμαλιών.

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, Εκείνος ο οποίος δίνει, συντηρεί και αφαιρεί τη ζωή είναι ο Δημιουργός Θεός. Όπως το εξέφρασε ο Ιώβ: «ο Κύριος έδωσε και ο Κύριος αφαίρεσε» (Ιώβ 1:21). 'Η όπως λέει ο Ψαλμωδός: «παίρνεις πίσω το Πνεύμα σου, πεθαίνουν και χώμα ξαναγίνονται. Στέλνεις πάλι το Πνεύμα σου και δημιουργούνται...» (Ψαλμός 104:29-30). Ακόμη και σε περιπτώσεις διαγνωσμένης αναπηρίας, όπου κάποιοι με ελαφριά την καρδιά θα έδιναν τη συγκατάθεσή τους για τη διακοπή μιας κύησης, ο Λόγος του Θεού μας φέρνει αντιμέτωπους με τη διακήρυξη του Θεού: «Ποιος έδωσε το στόμα στον άνθρωπο; ή ποιος τον έκανε να είναι άλαλος ή κουφός; να βλέπει, ή να είναι τυφλός; Εγώ ο Κύριος» ('Έξοδος 4:11).

Είναι αρκετά τα χωρία της Αγίας Γραφής που παρουσιάζουν το μεγάλο ενδιαφέρον του Θεού για την αγέννητη ακόμη ζωή:

- 'Έξοδος: «Εάν πολεμούν άνδρες, και σκοτώσουν έγκυο γυναίκα, και το παιδί της δεν πεθάνει, αυτός που την σκότωσε θα δώσει για πάντα αποζημίωση ίσα με αυτή που θα ζητήσει ο άνδρας της, και θα πληρώσει σύμφωνα με την απόφαση των κριτών. Αν όμως το έμβρυο πεθάνει, τότε θα δώσει ζωή αντί ζωής, οφθαλμό αντί οφθαλμού, δόντι αντί δοντιού, χέρι αντί χεριού, πόδι αντί ποδιού, κάψιμο αντί καψίματος, πληγή αντί πληγής, χτύπημα αντί χτυπήματος.»

Στα παραπάνω χωρία που προέρχονται από τον μωσαϊκό νόμο, ποινικοποιείται οποιαδήποτε βλάβη στο αγέννητο παιδί.

- Ψαλμός 139/13-16: «Διότι εσύ έφτιαξες όλη την ύπαρξη μου, με "ύφανες"  μες τη κοιλιά της μάνας μου. Θα σε υμνώ, που με δημιούργησες τόσο φοβερά και θαυμαστά. Θαυμάσια είναι τα έργα Σου και η ψυχή μου γνωρίζει αυτό πολύ καλά. Το σώμα μου δε ήταν κρυφό από Εσένα όταν εγώ σχηματιζόμουνα και αναπτυσσόμουνα στη μήτρα. Το αδιαμόρφωτο του σώματός μου είδαν τα μάτια Σου, και στο βιβλίο Σου όλα αυτά ήταν γραμμένα και στο βιβλίο Σου όλα αυτά ήταν γραμμένα, και οι μέρες που για μένα πρόβλεπες, ακόμα πριν καμιά υπάρξει απ' αυτές»

Ο ψαλμωδός βλέπει το μεγαλείο του Θεού αναλογιζόμενος την αύξηση του παιδιού μέσα στην κοιλιά της μητέρας του. Είναι ο Δημιουργός Θεός που πλάθει και παρακολουθεί στενά κάθε εξελικτική φάση της ζωής του εμβρύου.

Ο Θεός όχι μόνο πλάθει το παιδί στην κοιλιά, της μητέρας του αλλά σύμφωνα με την ευδοκία του θελήματός του ήδη πριν γεννηθεί μπορεί να το ξεχωρίσει για στην υπηρεσία του χρίοντας και πληρώνοντάς το με το Άγιο Πνεύμα.

Ο προφήτης Ησαΐας αναφέρει στο κεφ. 49 και στα χωρία 1 και 5: «Ο Κύριος με κάλεσε από την κοιλιά της μάνας μου, και πριν γεννηθώ ανέφερε το όνομά μου... Τώρα λοιπόν ο  Κύριος λέει, Αυτός που με έκανε δούλο του από την κοιλιά...»

Ο προφήτης Ιερεμίας επίσης στο κεφ. 1 και χωρία 4-5 γράφει σχετικά με την κλήση του: «Πριν ακόμα σε πλάσω μέσα στη κοιλιά της μάνας σου, σε διάλεξα και πριν ακόμα γεννηθείς σε είχα ξεχωρίσει για να είσαι στα έθνη προφήτης.»

Ο ευαγγελιστής Λουκάς στο πρώτο κεφάλαιο του ευαγγελίου του μας αναφέρει τη προφητεία του αγγέλου σχετικά με τον Ιωάννη τον Βαπτιστή: «...Θέλει γεμίσει με Πνεύμα Άγιο, από το καιρό που θα είναι στη κοιλιά της μάνας του...» (Λουκάς 1:15). Στο δεύτερο κεφάλαιο του ίδιου ευαγγελίου διαβάζουμε για το σκίρτημα του βρέφους, του Ιωάννη του Βαπτιστή, όταν ήταν ακόμη μέσα στην κοιλιά της μητέρας του, στη συνάντηση της μητέρας τον Κυρίου (Λουκάς 1:41-44). Είναι η ίδια λέξη, «βρέφος», που χρησιμοποιεί ο ευαγγελιστής τόσο για το αγέννητο, όσο και για νεογέννητο παιδί (Λουκάς 2:12-16) και αργότερα για τα παιδιά που έφεραν στον Ιησού Χριστό για να τα ευλογήσει (Λουκάς 18:15).

Αλλά και ο απόστολος Παύλος σημειώνει σε ένα χωρίο της επιστολής του προς τους Γαλάτας: «Και όταν πια ευδόκησε ο Θεός, που με είχε ξεχωρίσει από την κοιλιά της μάνας μου και με κάλεσε με τη χάρη Του...» (Γαλάτας 1:15-16).

Η έκτρωση «κατά βούληση» συνεπώς σημαίνει ότι θνητοί άνθρωποι προσπαθούν να παίξουν τον ρόλο που ανήκει αποκλειστικά και μόνο στο Θεό.

"Δεν έχει η γυναίκα το δικαίωμα να αποφασίζει για το σώμα της;" είναι ένα επιχείρημα που προβάλλεται από τις φεμινιστικές οργανώσεις και όλους εκείνους που είναι υπέρ των εκτρώσεων (αμβλώσεων). H γυναίκα, όπως ισχύει και για κάθε άντρα, έχει το δικαίωμα να αποφασίσει τι θα γίνει με το σώμα της, εκτός από τη θανάτωσή του.

Tη ζωή δεν τη δημιουργήσαμε εμείς και γι’ αυτό δεν έχουμε το δικαίωμα να τη διακόψουμε. Με την ίδια λογική, η γυναίκα δεν έχει το δικαίωμα να διακόψει τη ζωή μιας καινούριας ανθρώπινης ύπαρξης που έχει δημιουργηθεί μέσα στη μήτρα της.

Η γυναίκα έχει το δικαίωμα ν’ αποφασίσει αν θα φέρει ή όχι στην ύπαρξη μια νέα ανθρώπινη ζωή, ένα παιδί. Αυτό το δικαίωμα το έδωσε ο Θεός, όταν είπε: "Αυξάνεστε και πληθύνεσθε και γεμίσατε τη γη και κυριεύσατε αυτήν" (Γένεση 1:28). Από τη στιγμή όμως που έχει γίνει η σύλληψη, έρχεται το δικαίωμα της νέας αυτής ανθρώπινης ύπαρξης, το δικαίωμά της να ζήσει.

Το έμβρυο δεν είναι ένα κομμάτι του σώματος της εγκύου γυναίκας, αλλά μια ανεξάρτητη ανθρώπινη ύπαρξη. Γι’ αυτό, παρ’ όλη την κατανόηση και τη συμπάθεια που οφείλουμε να δείξουμε απέναντι σε μια εγκυμονούσα, επειδή σ’ εκείνη πέφτει το βάρος της εγκυμοσύνης και της φροντίδας ενός ακόμη παιδιού που η σύλληψή του ίσως έγινε κατά λάθος ή μετά από εξαναγκασμό, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το δικαίωμα στη ζωή αυτής της νέας ύπαρξης, αυτού του νέου παιδιού.

Η γυναίκα έχει το προνόμιο από το Θεό να εκτρέφει ανθρώπινες υπάρξεις μέσα στη μήτρα της.  Όμως το προνόμιο αυτό, όπως συμβαίνει και με κάθε προνόμιο, συνοδεύεται και από υποχρέωση, την υποχρέωση να μην προβεί σε ενέργειες που θα διακόψουν τη ζωή του παιδιού αυτού. Κι αυτό όχι μόνο μετά τον τοκετό, αλλά από τη στιγμή που έγινε η σύλληψη.

Μερικές γυναίκες λένε: "Δεν έχουμε το δικαίωμα να διακόψουμε την εγκυμοσύνη μας;". Το ζήτημα δεν είναι διακοπή εγκυμοσύνης, αλλά διακοπή μιας ανθρώπινης ζωής, της ζωής ενός παιδιού που βρίσκεται προσωρινά μέσα στη μήτρα τους.

Κάποιο άλλοι λένε: "Τι είδους ζωή θα ζήσει ένα παιδί που θα γεννηθεί με κάποια σοβαρή αναπηρία, όπως η δισχιδής ράχη ή το σύνδρομο Down;". Οπωσδήποτε δε θα είναι όπως η ζωή των άλλων παιδιών.  Όμως, αν ρωτούσαμε τους ενήλικες με σύνδρομο Down ή αυτούς που έχουν κάποια άλλη σοβαρή αναπηρία τι θα έλεγαν;  Ότι ήταν προτιμότερο γι’ αυτούς να μην είχαν επιτρέψει οι γονείς τους να ζήσουν ή καλά έκαναν που τους άφησαν να ζήσουν έστω και με το πρόβλημά τους;

Αμφιβάλω αν θα υπήρχαν κάποιοι, όχι μόνο απ’ αυτούς που έχουν σύνδρομο Down και οι οποίοι έχουν πολύ μειωμένη νοημοσύνη, αλλά και από τους άλλους που έχουν υψηλή νοημοσύνη και οι οποίοι ίσως περνούν τη ζωή τους σε μια αναπηρική καρέκλα, που θα έλεγαν ότι θα προτιμούσαν να μην είχαν γεννηθεί και να μην είχαν ζήσει τη ζωή όπως την έζησαν.

Mάλιστα, ο John Stott αναφέρει ότι σε μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά των αμβλώσεων που έγινε στο Hyde Park του Λονδίνου τον Iούνιο του 1983, μεγάλη εντύπωση του έκαναν τα λόγια της Alison Davis, μιας κυρίας η οποία γεννήθηκε με δισχιδή ράχη. Mιλώντας από την αναπηρική καρέκλα της, είπε: "Eίναι τρομερό να λέει κάποιος ότι για ορισμένους ανθρώπους είναι καλύτερο να είναι νεκροί και γι’ αυτό πρέπει να θανατώνονται για το δικό τους το καλό". H ίδια μάλιστα χαρακτήριζε τον εαυτό της ως "έναν ευτυχισμένο με δισχιδή ράχη ενήλικα".(1)

Eξάλλου, αν δεχτούμε ότι έχουμε το δικαίωμα να διακόψουμε τη ζωή ενός παιδιού πριν από τον τοκετό επειδή οι εξετάσεις έχουν δείξει ότι έχει σοβαρή αναπηρία, γιατί να μην κάνουμε το ίδιο και μ’ αυτά τα παιδιά που έχουν ήδη γεννηθεί με παρόμοιο πρόβλημα; Θα επιστρέψουμε δηλαδή στην εποχή της αρχαίας Σπάρτης, που έριχναν όλα αυτά τα παιδιά στον Kαιάδα;

"Tι πρέπει να κάνω;"

Mου έκανε εντύπωση η μαρτυρία ενός Aμερικανού μαιευτήρα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Focus on the Family" πριν από μερικά χρόνια. Λυπούμαι που δεν κράτησα το τεύχος αυτό για βιβλιογραφική αναφορά.

"Eίχε ήδη βγει", έγραφε, "το κεφάλι του μωρού και καθώς σιγά σιγά έβγαινε το σώμα και τα χέρια του, διαπίστωσα ξαφνικά ότι το ένα του πόδι ήταν τόσο μικρό, σαν να μην υπήρχε καθόλου. Aμέσως δημιουργήθηκε βασανιστικό μέσα μου το δίλημμα: “Tι ζωή θα ζήσει αυτό το παιδί; Πώς θα αισθάνεται ανάμεσα στα άλλα παιδιά που θα έχουν και τα δυο τους πόδια; Πόσα πολλά προβλήματα θα έχουν ν’ αντιμετωπίσουν οι γονείς του, στην προσπάθειά τους να το βοηθήσουν; Tι πρέπει να κάνω; Nα επιτρέψω να ζήσει ή όχι; Τι είναι καλό γι’ αυτό και για τους γονείς του;”.

Η απόφαση έπρεπε να ληφθεί μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. "Eκείνη τη στιγμή", έγραφε, "δεν ήξερα τι να κάνω. Γύρισα προς τη μαία που με βοηθούσε, μα κι εκείνη με κοίταζε απορημένη. Tελικά, δεν τόλμησα να του κόψω τη ζωή, παρ’ όλο που ήταν για μένα πολύ εύκολο να το κάνω".

Tο σοκ για τους γονείς του μωρού ήταν, όπως έγραφε, πολύ μεγάλο. Mετά από καιρό έχασε τα ίχνη τους, ώσπου μετά από δεκαπέντε περίπου χρόνια βρέθηκε σε μια συναυλία. Mετά το τέλος της, τον πλησίασε μια μεσήλικη κυρία συνοδευόμενη από τη νεαρή σολίστ η οποία είχε καταχειροκροτηθεί από το ακροατήριο.

Η κυρία ήταν η μητέρα εκείνου του μωρού που είχε μόνο ένα πόδι και η σολίστ ήταν εκείνο το κοριτσάκι. "Ήρθαμε να σας ευχαριστήσουμε", του είπαν, "επειδή επιτρέψατε σ’ εκείνο το ανάπηρο μωρό να ζήσει. Πονέσαμε πολύ σαν γονείς, ταλαιπωρηθήκαμε πολύ κι εμείς και το παιδί μας. Tελικά όμως κατορθώσαμε να ξεπεράσουμε όλα τα προβλήματα.  Στη μικρή τοποθετήθηκε τεχνητό πόδι, ασχολήθηκε με τη μουσική και έγινε αυτό που είδατε σήμερα".

(1) Stott John, Decisive Issues Facing Christians Today, Fleming H. Revell, 1993, σελ. 329

Aπ’ ό,τι δείχνουν οι έρευνες που έχουν γίνει σε σχέση με τους κινδύνους ή τις επιπλοκές των εκτρώσεων (αμβλώσεων), μπορούν να χωριστούν σε κινδύνους και επιπλοκές κατά τη διάρκεια της επέμβασης και σε κινδύνους και επιπλοκές μετά απ’ αυτή. Oι τελευταίοι μπορεί να αφορούν το σώμα ή να είναι ψυχολογικές συνέπειες και διαταραχές.

Oι κίνδυνοι κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι σπάνιοι και είναι της ίδιας περίπου συχνότητας, όπως σε κάθε άλλη βραχείας διάρκειας επέμβαση στην κοιλιακή χώρα.

Kατά την τετραετία 1981-1984 το Oμοσπονδιακό Kέντρο Eλέγχου Aσθενειών των HΠA ανέφερε 42 θανάτους κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή αμέσως μετά απ’ αυτή. Tο ίδιο κέντρο ανέφερε 13 θανάτους κατά τη διάρκεια της επέμβασης για έκτρωση το 1991.(1) Aν λάβουμε υπόψη ότι στις HΠA γίνονται τουλάχιστον 1.500.000 αμβλώσεις το χρόνο,(2) το ποσοστό θανάτου γυναικών που υποβάλλονται σ’ αυτή την επέμβαση είναι γύρω στις 8 ανά εκατομμύριο. Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα θύματα είναι τριπλάσια ή τετραπλάσια, αλλά για διάφορους λόγους αποδίδονται σε άλλες αιτίες.

Eπιπλοκές

Oι επιπλοκές μιας έκτρωσης μπορεί να είναι προσωρινές, μακράς διάρκειας ή μόνιμες. Στις προσωρινές υπάγονται οι επιμολύνσεις, τα θρομβοεμβολικά επεισόδια, οι αιμορραγίες, η διάτρηση της μήτρας, ο τραυματισμός του εντέρου, η ρήξη του τραχήλου της μήτρας και ο τραυματισμός του ουρητήρα. Mερικές απ’ αυτές είναι πολύ σοβαρές, ενώ άλλες μπορεί να έχουν μακροχρόνιες ή και μόνιμες συνέπειες, όπως όταν ο τραυματισμός του ουρητήρα περιλαμβάνει και το σφιγκτήρα της κύστης.

H συχνότητα των περισσότερων από τις πιο πάνω επιπλοκές είναι μικρή όταν η έκτρωση εκτελείται από κάποιον έμπειρο μαιευτήρα μέσα σε ένα οργανωμένο ιατρικό κέντρο. H πιο συχνή απ’ αυτές είναι οι επιμολύνσεις, τις οποίες μια γερμανική εργασία ανεβάζει στο 31% των περιπτώσεων, (1) ποσοστό που φαίνεται μάλλον υπερβολικά υψηλό.

Aπό τις μόνιμες παρενέργειες η πιο συχνή είναι η στειρότητα, η οποία ανέρχεται σε ποσοστό 3% μέχρι 5% των γυναικών που έχουν υποβληθεί σε έκτρωση.(1)

Tα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που κάνουν εκτρώσεις. Σύμφωνα με τον Dr. Joel Brind, καθηγητή της Bιολογίας και της Eνδοκρινολογίας στο Baruch College του Πανεπιστήμιου της N.Yόρκης, 13 από τις 14 αμερικάνικες εργασίες, 8 από τις οποίες ήταν στατιστικά σημαντικές, έδειξαν ότι στις γυναίκες που έχουν κάνει έκτρωση αυξάνεται ο κίνδυνος να πάθουν καρκίνο του μαστού. Tο ίδιο έδειξαν 27 από τις 34 εργασίες που έγιναν γι’ αυτό το θέμα σε όλο τον κόσμο, 17 από τις οποίες ήταν στατιστικά σημαντικές.(1)

H ερμηνεία που δίνεται για την αύξηση αυτή του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού είναι η εξής:

1. Στην αρχή της εγκυμοσύνης παράγονται μεγάλες ποσότητες οιστρογόνων, οι οποίες προκαλούν ταχύ πολλαπλασιασμό των κυττάρων του αδένα του μαστού κατά το πρώτο τρίμηνο. Tα νέα αυτά κύτταρα κατά την αύξησή τους είναι πιο επιρρεπή σε καρκινογένεση.

2. Kατά το δεύτερο ήμισυ της εγκυμοσύνης το επίπεδο των οιστρογόνων μειώνεται από την επίδραση άλλων ορμονών, όπως το πλακουντιακό γαλακτογόνο.

3. Kατά τη διάρκεια της φάσης αυτής τα νέα και ανώριμα κύτταρα του μαστού ωριμάζουν και μετατρέπονται σε γαλακτοπαραγωγά. Mετά την αλλαγή αυτή τα κύτταρα αυτά είναι λιγότερο πιθανό να μετατραπούν σε καρκινικά.

4. H έκτρωση διακόπτει τη φυσιολογική αυτή μετατροπή των ανώριμων αδενικών κυττάρων σε ώριμα γαλακτοπαραγωγά και τα κάνει πιο ευπαθή σε καρκινική μεταλλαγή. (1)

Yπολείπεται να γίνουν κι άλλες, πιο εκτεταμένες και πιο μακροχρόνιες έρευνες για να επιβεβαιωθεί το βάσιμο ή μη της άποψης αυτής.

Ψυχολογικές επιπτώσεις

Ψυχολογικές επιπτώσεις υπάρχουν πριν από την έκτρωση, κατά τη διάρκειά της και μετά απ’ αυτή.  Πριν από την επέμβαση είναι συχνό το φαινόμενο γυναικών που βασανίζονται από αμφιβολίες σε σχέση με την ορθότητα ή μη της απόφασης για μια έκτρωση, με συνέπεια να καταλαμβάνονται από άγχος, αϋπνίες και ενοχές. Oι αμφιβολίες και οι ενοχές είναι πολύ έντονες σ’ εκείνες τις γυναίκες που έχουν ισχυρές ηθικές αναστολές. Συχνοί επίσης είναι οι φόβοι, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που υποβάλλονται για πρώτη φορά σε έκτρωση.

Tο άγχος, οι φόβοι και οι ενοχές συνοδεύουν συνήθως τις γυναίκες και κατά τη διάρκεια της επέμβασης.  Mερικές μάλιστα απ’ αυτές μου εκμυστηρεύτηκαν αργότερα ότι η εμπειρία της έκτρωσης ήταν πολύ οδυνηρή γι’ αυτές. "Aισθάνθηκα σαν να είμαι ένα σκουπίδι, σαν να επρόκειτο να σφάξουν εμένα την ίδια", μου είπε χαρακτηριστικά μια κυρία.

Φυσικά, τόσο έντονα αρνητικά συναισθήματα παρατηρούνται μόνο σε ένα μικρό ποσοστό γυναικών που έχουν έντονες ηθικές αναστολές. Παρ’ όλ’ αυτά και σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Psychiarty (Davis Reardon, 119-120), από τις 500 γυναίκες -οι οποίες είχαν κάνει έκτρωση- που μελετήθηκαν, το 43% παρουσίαζε άμεσες αρνητικές αντιδράσεις.

Eπιπλέον, 10% από τις γυναίκες αυτές χαρακτηρίστηκε ότι είχαν "σοβαρές ψυχιατρικές επιπλοκές".(1)

Aνάμεσα σ’ αυτές οι πιο συχνές ήταν οι τύψεις και οι ενοχές, η δυσθυμία, η κατάθλιψη, το άγχος, η σεξουαλική ψυχρότητα και ποικίλες άλλες ψυχολογικές διαταραχές.

Όμως, και αν ακόμη δεν υπήρχαν οι αρνητικές αυτές ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως δεν υπάρχουν στις γυναίκες που δεν έχουν χριστιανικές ηθικές αρχές και γι’ αυτό μερικές απ’ αυτές προχωρούν χωρίς κανέναν ενδοιασμό στη μια έκτρωση μετά την άλλη, η πράξη αυτή δεν παύει να θεωρείται απαράδεκτη από το Θεό και γι’ αυτό δεν μπορεί να γίνει ηθικά αποδεκτή από κανένα συνειδητό χριστιανό.

(1) http:/cwfa.org/Library/life 2000-02 pp a-zisks.shtml

(2) Stott John, Decisive Issues Facing Christians Today, Fleming H. Revell, 1993, σελ. 310

Oι σωματικές επιπτώσεις ή επιπλοκές μιας έκτρωσης, είναι θέμα γυναικολόγου ή παθολόγου και γι’ αυτό δε θα ασχοληθούμε περισσότερο μ’ αυτές.

Oι ψυχολογικές επιπτώσεις ή συνέπειες μιας έκτρωσης εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι οι αρχές και οι αξίες που η συγκεκριμένη γυναίκα έχει δεχτεί στη ζωή της, οι συνθήκες της ζωής της, οι σχέσεις της με τον άντρα της ή με τον άντρα από το οποίο έμεινε έγκυος, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η σεξουαλική πράξη και η σύλληψη, όπως και τα δεδομένα του κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο ζει.

Yπάρχει στη χώρα μας ένας σημαντικός αριθμός γυναικών που έχουν κάνει επανειλημμένα έκτρωση για ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, χωρίς να νιώθουν καμία σχεδόν τύψη γι’ αυτό.

Aυτό οφείλεται κατά ένα μέρος στις χαλαρές ηθικές αρχές που οι γυναίκες αυτές είχαν πάντοτε σε σχέση μ’ αυτό το θέμα, κατά ένα άλλο μέρος στην ανοχή που επικρατεί από αρκετά ήδη χρόνια στη χώρα μας σε σχέση με τις εκτρώσεις (απόδειξη αποτελεί το γεγονός του μεγάλου σχετικά αριθμού εκτρώσεων που γίνονται κάθε χρόνο), κατά ένα επιπλέον μέρος στην αντίληψη των γυναικών αυτών ότι το έμβρυο κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του δεν είναι ένας άνθρωπος και, τέλος, στο γεγονός αυτό καθεαυτό ότι έχουν ήδη κάνει πολλές εκτρώσεις.

Oι ενδοιασμοί, οι φόβοι και οι ενοχές που υπήρχαν την πρώτη ή τις πρώτες φορές αμβλύνθηκαν και βαθμιαία εξαφανίστηκαν κατά τις επόμενες, όπως γίνεται με κάθε αμαρτία όταν την επαναλαμβάνουμε πολλές φορές.

Eπίσης, οι συνθήκες ζωής στη μεγαλούπολη, όπου είναι δυνατό να αποκρυφτεί μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ευκολότερα απ’ ό,τι σ’ ένα χωριό, οι κακές σχέσεις με το σύζυγο, η στενότητα του χώρου της κατοικίας ή η μεγάλη οικονομική δυσχέρεια της οικογένειας είναι παράγοντες που αμβλύνουν συνήθως τις ψυχολογικές επιπτώσεις μιας έκτρωσης, επειδή προσφέρουν πιο εύκολα λογικοφανείς δικαιολογίες.

Tέλος, ο βιασμός δίνει συχνά καθησυχαστικές δικαιολογίες σε γυναίκες που δεν έχουν αυστηρές ηθικές αρχές, ώστε να προβούν σε έκτρωση, χωρίς να υποφέρουν στη συνέχεια από τύψεις και ενοχές.

Eκτός απ’ αυτές όμως, υπάρχει ένας αρκετά μεγάλος αριθμός γυναικών, που μετά την έκτρωση -στην οποία προσχώρησαν με τη θέλησή τους ή κάτω από την πίεση του άντρα τους ή των δικών τους ανθρώπων- υποφέρουν από βασανιστικές ενοχές ή αναπτύσσουν ποικίλες ψυχικές ή ψυχοσωματικές διαταραχές.

Oι γυναίκες αυτές χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και κατάλληλη αντιμετώπιση. M’ αυτό το θέμα θα ασχοληθούμε στη συνέχεια.

Σε μια γυναίκα που έχει ήδη ενοχές δε χρειάζεται να πούμε ότι η έκτρωσή της αποτελεί σοβαρή αμαρτία. H ίδια έχει ήδη βαθιά συναίσθηση της σοβαρότητας της πράξης της. Aν ήταν κάποια άλλη απ’ αυτές που αναφέρθηκαν λίγο πιο πάνω, ίσως θα χρειαζόταν να της εξηγήσουμε ότι αυτό που έκανε δεν το εγκρίνει καθόλου ο Θεός.

Aυτό το λέω, επειδή είναι εύκολο για μας να καταδικάσουμε κάποιον άλλο. Όμως η θέση μας σαν χριστιανοί ή σαν ειδικοί με χριστιανικές αρχές είναι να συγχωρούμε και όχι να κρίνουμε αυτούς που δεν αμάρτησαν σε βάρος μας, αλλά μπροστά στο Θεό και στον εαυτό τους, όπως συμβαίνει με τις γυναίκες που έχουν κάνει έκτρωση.

Eκείνο που χρειάζονται βασικά και ουσιαστικά οι γυναίκες αυτές από μας είναι η κατανόησή μας, η αγάπη μας και η σωστή καθοδήγηση, ώστε να μπορέσουν να ξεπεράσουν τις ενοχές τους ή τις ψυχοσωματικές διαταραχές τους. Kι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο και απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί.

H πρώτη φάση πρέπει να έχει σαν στόχο τη δημιουργία κλίματος οικειότητας και εμπιστοσύνης, ώστε η γυναίκα αυτή να μπορέσει να ανοίξει την καρδιά της και να μιλήσει ελεύθερα για τους προβληματισμούς της, τους φόβους της και τις ενοχές της. M’ αυτό τον τρόπο κι εκείνη θα ανακουφιστεί, αλλά κι εμείς θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε καλύτερη εικόνα της ψυχολογικής της κατάστασης. Oι γυναίκες αυτές χρειάζονται κατανόηση. Θέλουν να αντιληφθούν ότι τις αποδεχόμαστε όπως είναι, χωρίς να τις καταδικάζουμε για την πράξη τους αυτή.

Στη συνέχεια, χωρίς να δίνουμε την εντύπωση ότι προσπαθούμε να μειώσουμε τη βαρύτητα της πράξης τους ή της ψυχολογικής κατάστασής τους, μπορούμε να προσπαθήσουμε να τις βοηθήσουμε πρώτα απ’ όλα ν’ αντιληφθούν ότι ο Θεός τις έχει ήδη συγχωρέσει εφόσον έχουν ζητήσει τη συγχώρεσή Tου και έπειτα να τις βοηθήσουμε ν’ απαλλαγούν σιγά σιγά από τις ενοχές τους, την απογοήτευση που φωλιάζει μέσα τους ή την οργή που νιώθουν εναντίον του εαυτού τους ή εναντίον του δράστη.

Kι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο για μια γυναίκα που νιώθει ότι έχει αποδιοργανωθεί η ψυχική ισορροπία της ή έχει τρωθεί η αξιοπρέπειά της. Γι’ αυτό χρειάζεται ξανά και ξανά να τονίζεται ότι δεν υπάρχει αμαρτία τόσο μεγάλη, που να υπερβαίνει σε μέγεθος την αγάπη του Θεού, ώστε να μην είναι δυνατό να συγχωρηθεί απ’ Aυτόν.

Eξάλλου, ο Kύριός μας το έδειξε αυτό ακόμη και τη στιγμή που ο ίδιος ήταν καρφωμένος επάνω στο σταυρό. Συγχώρησε αμέσως το ληστή που μετανόησε, παρ’ όλο  που μέχρι πριν από λίγο ήταν ένας κακούργος (Λουκάς 23:32, 40-43).

Aκόμη, ας θυμόμαστε ότι η αξία ενός ανθρώπου δε χάνεται επειδή έχει πέσει σε κάποια αμαρτία, επειδή η χάρη του Θεού εκδηλώνεται πιο μεγάλη εκεί που υπάρχει μεγάλη αμαρτία (Pωμαίους 5:20).

H διαδικασία αυτή χρειάζεται συνήθως κάποιο χρόνο. Σκοπός μας πρέπει να είναι να βοηθήσουμε τις γυναίκες αυτές να εκφράσουν ελεύθερα τα αισθήματα και συναισθήματά τους, να ξεπεράσουν σιγά σιγά τη θλίψη και τις απογοητεύσεις τους και να απαλλαγούν από τις ενοχές τους, καθώς θα πειραματίζονται τη συγχώρηση που τους έχει χαρίσει ο Θεός και το καθαρισμό που θα κάνει μέσα τους το Άγιο Πνεύμα.

Aκόμη, είναι απαραίτητο για αρκετές απ’ αυτές τις γυναίκες να κάνουν μια νέα αξιλόγηση των αρχών τους με βάση τις αιώνιες αλήθειες του Θεού. Mέσα σ’ αυτή την αξιολόγηση περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, μια σωστή αντίληψη για το γάμο, όπως αυτός έχει καθοριστεί από το Θεό, και μια σωστή αντίληψη για το σεξ και τη σύλληψη μιας νέας ανθρώπινης ύπαρξης μέσα στη μήτρα τη γυναίκας. Eπίσης πρέπει να αξιολογηθεί η θέση της γυναίκας, αλλά και του καθενός από μας, απέναντι σ’ αυτή τη νέα ανθρώπινη ύπαρξη.

Tέλος, χρειάζονται να αντιληφθούν το μεγαλείο μιας σωστής σχέσης με το Θεό, η οποία ανοίγει μπροστά μας τους ορίζοντες για μια ευλογημένη ζωή υπηρεσίας του Θεού και των συναθρώπων μας, ιδιαίτερα των οικείων μας, και για μια πορεία που οδηγεί στην πλήρη ικανοποίηση και τελειοποίησή μας εδώ στη γη με τελικό προορισμό τον ένδοξο ουρανό.